Trong bai viết dưới đây Truongkinhdoanhcongnghe sẽ hướng dẫn bạn cách vẽ Sơ Đồ Cấu Tạo Xinap Hóa Học, đồng thời củng cố lại kiến thức liên quan. Mời bạn đọc cùng theo dõi!
Chi tiết về Sơ Đồ Cấu Tạo Xinap Hóa Học
Xinap là gì?
Xinap là cấu trúc giúp truyền xung thần kinh từ một tế bào thần kinh sang một tế bào khác hoặc sang một tế bào chức năng khác như cơ hay tuyến. Xinap có kích thước rất nhỏ và chỉ có thể quan sát được dưới kính hiển vi điện tử.
Phân loại xinap
Theo cách phân loại xinap, ta có thể chia xinap thành hai nhóm chính: theo loại tế bào tiếp xúc và theo nhân tố dẫn truyền xung thần kinh.
Theo loại tế bào tiếp xúc
Theo tiêu chí này, ta có ba loại xinap chính:
- Xinap thần kinh – thần kinh: là xinap nối giữa hai tế bào thần kinh với nhau.
- Xinap thần kinh – cơ: là xinap nối giữa một tế bào thần kinh và một tế bào cơ.
- Xinap thần kinh – tuyến: là xinap nối giữa một tế bào thần kinh và một tế bào tuyến.
Theo nhân tố dẫn truyền xung thần kinh
Theo tiêu chí này, ta có hai loại xinap chính:
- Xinap điện: là xinap dùng các ion để truyền xung thần kinh qua không gian rỗng giữa hai tế bào.
- Xinap hóa học: là xinap dùng các chất trung gian hóa học (neurotransmitter) để truyền xung thần kinh qua không gian rỗng giữa hai tế bào.
Cấu tạo của xinap và quá trình truyền tin qua xinap
Cấu tạo và quá trình truyền tin qua xinap Xinap là bộ phận liên kết giữa hai tế bào thần kinh hoặc giữa một tế bào thần kinh và một tế bào khác. Xinap có cấu tạo đơn giản gồm ba phần chính: màng trước xinap, khe xinap và màng sau xinap.
Màng trước xinap là phần của sợi trục của tế bào thần kinh gửi, chứa các túi nhỏ có chứa các chất trung gian hóa học (neurotransmitter) như axetylcolin hay noradrenanin. Khi có xung thần kinh đến, các túi nhỏ này sẽ phóng thích các chất trung gian hóa học ra khe xinap.
Khe xinap là khoảng trống giữa hai màng xinap, có độ rộng khoảng 20-50 nanomet. Các chất trung gian hóa học sẽ di chuyển qua khe xinap từ màng trước sang màng sau xinap.
Màng sau xinap là phần của sợi nhánh của tế bào thần kinh nhận hoặc của tế bào khác như cơ hay tuyến. Màng sau xinap có các thụ thể cảm ứng các chất trung gian hóa học và các enzym phân hủy chúng. Khi các chất trung gian hóa học gắn vào các thụ thể, sẽ tạo ra các xung thần kinh mới ở màng sau xinap.
Quá trình truyền tin qua xinap được thực hiện bằng cách sử dụng các chất trung gian hóa học để chuyển đổi tín hiệu điện từ màng trước sang màng sau xinap. Quá trình này giúp cho thông tin được truyền nhanh và chính xác giữa các tế bào.
Quá trình truyền tin qua xinap diễn ra như thế nào?
Xinap là bộ phận liên kết giữa hai tế bào thần kinh hoặc giữa tế bào thần kinh và cơ. Xinap có vai trò truyền tin từ tế bào này sang tế bào khác dưới dạng xung thần kinh.
Quá trình truyền tin qua xinap gồm có bốn bước chính như sau:
- Bước 1:
Xung thần kinh đến chùy xinap (màng trước) và kích hoạt các cổng ion Ca2+ mở ra. Ion Ca2+ nhập vào chùy xinap và kích thích các túi nhỏ chứa axetylcolin (ACh) di chuyển đến màng trước và tiết ACh ra khe xinap.
- Bước 2:
ACh liên kết với các thụ thể ACh trên màng sau (tế bào thần kinh tiếp nhận) và làm thay đổi điện tích màng. Điều này tạo ra điện thế hoạt động (xung thần kinh) trên màng sau.
- Bước 3:
Xung thần kinh trên màng sau lan truyền đến các phần khác của tế bào thần kinh tiếp nhận hoặc đến cơ, tùy thuộc vào loại xinap.
- Bước 4:
ACh trong khe xinap bị phân hủy thành axetat và conin bởi enzim axetylcolineste (AChE). Các sản phẩm phân hủy được hấp thu lại vào chùy xinap để tái tổ hợp thành ACh cho lần truyền tin tiếp theo.
Quá trình truyền tin qua xinap có những đặc điểm gì?
Xinap là cấu trúc giúp truyền xung thần kinh từ một tế bào thần kinh sang một tế bào khác hoặc sang một tế bào chức năng khác như cơ hay tuyến. Quá trình truyền tin qua xinap có ba đặc điểm chính sau đây:
- Tốc độ lan truyền chậm
Do phải qua nhiều giai đoạn và nhiều môi trường khác nhau, quá trình truyền tin qua xinap không nhanh bằng quá trình truyền xung thần kinh trong sợi thần kinh. Tốc độ lan truyền qua xinap phụ thuộc vào loại xinap (điện hay hóa học) và loại chất trung gian hóa học.
- Sự cần thiết của các chất trung gian hóa học
Để truyền xung thần kinh qua không gian rỗng giữa hai tế bào, xinap cần có các chất trung gian hóa học (neurotransmitter) để kích hoạt các thụ thể ở màng sau của xinap. Các chất trung gian hóa học được sản xuất và lưu trữ ở các bọt sinh học ở màng trước của xinap.
- Sự đơn chiều của quá trình truyền tin
Quá trình truyền tin qua xinap chỉ có thể diễn ra theo một chiều, từ màng trước sang màng sau của xinap. Điều này đảm bảo sự rõ ràng và chính xác của thông tin được truyền đi. Nếu quá trình truyền tin qua xinap có thể diễn ra theo hai chiều, sẽ dẫn đến sự nhầm lẫn và sai lệch của thông tin.
Trả lời một số câu hỏi về xinap và quá trình truyền tin của xinap
- Câu 1. Vai trò của chất trung gian hoá học trong quá trình truyền tin qua xinap
Chất trung gian hoá học là các phân tử có khả năng chuyển đổi tín hiệu điện thành tín hiệu hoá học và ngược lại. Khi có xung thần kinh đến màng trước xinap, các chất trung gian hoá học sẽ được phóng thích ra khe xinap và di chuyển đến màng sau xinap.
Tại đây, chúng sẽ gắn vào các thụ thể cảm ứng và làm thay đổi tính thấm của màng sau xinap. Điều này sẽ tạo ra các xung thần kinh mới ở màng sau xinap để lan truyền đi tiếp. Sau khi hoàn thành vai trò của mình, các chất trung gian hoá học sẽ bị phân hủy bởi các enzym có ở màng sau xinap hoặc được tái hấp thu bởi màng trước xinap để tái tổ hợp lại.
- Câu 2. Trình bày về hiện tượng chậm xinap
Hiện tượng chậm xinap là hiện tượng giảm khả năng truyền tin qua xinap do sự cạn kiệt các chất trung gian hoá học ở màng trước xinap. Khi có quá nhiều kích thích đến màng trước xinap trong thời gian ngắn, các túi nhỏ chứa các chất trung gian hoá học sẽ bị vỡ ra và phóng thích hết lượng chất trung gian hoá học có sẵn.
Do đó, màng trước xinap sẽ không kịp tái tạo lại các túi nhỏ và các chất trung gian hoá học mới. Kết quả là các xung thần kinh tiếp theo sẽ không được truyền qua khe xinap đến màng sau xinap.
- Câu 3: Tại sao xung thần kinh được dẫn truyền trong một cung phản xạ từ màng trước đến màng sau?
Cung phản xạ là cơ chế phản ứng nhanh của cơ thể khi gặp các kích thích bên ngoài. Cung phản xạ bao gồm ba thành phần: tế bào thần kinh cảm giác, tế bào thần kinh liên kết và tế bào thần kinh vận động. Xung thần kinh được dẫn truyền trong cung phản xạ từ màng trước đến màng sau của các xinap liên kết giữa các tế bào thần kinh.
Điều này đảm bảo rằng thông tin chỉ đi theo một chiều từ tế bào cảm giác đến tế bào vận động. Nếu thông tin đi ngược lại từ màng sau ra màng trước, sẽ gây ra sự nhầm lẫn và làm giảm hiệu quả của cung phản xạ.
Trên đây là những thông tin và kiến thức liên quan về Sơ Đồ Cấu Tạo Xinap Hóa Học mà Truongkinhdoanhcongnghe tổng hợp được. Hi vọng bài viết hữu ích với bạn.
