Sinh Học

Giải Thích Hiện Tượng Co Nguyên Sinh

Bài viết dưới đây Trường kinh doanh công nghệ tập trung Giải Thích Hiện Tượng Co Nguyên Sinh. Mời bạn đọc cùng theo dõi!

Giải Thích Hiện Tượng Co Nguyên Sinh
Giải Thích Hiện Tượng Co Nguyên Sinh

Co và phản co nguyên sinh là gì? Giải Thích Hiện Tượng Co Nguyên Sinh

Co nguyên sinh là một quá trình diễn ra trong tế bào thực vật, trong đó tế bào chất bị co rút lại và tách khỏi thành tế bào thông qua quá trình thẩm thấu.

Quá trình ngược lại của, phản co nguyên sinh, xảy ra khi tế bào ở trong môi trường nhược trương, tức áp suất thẩm thấu của môi trường ngoài cao hơn bên trong tế bào và điều này khiến nước thấm từ ngoài vào trong tế bào.

Thông qua việc quan sát sự co và phản co nguyên sinh thì có thể xác định được tính trương của môi trường tế bào cũng như mức độ dung môi thẩm thấu qua màng tế bào.

Giải Thích Hiện Tượng Co Nguyên Sinh chi tiết nhất

Giải Thích Hiện Tượng Co Nguyên Sinh
Giải Thích Hiện Tượng Co Nguyên Sinh

Hiện tượng co và phản co nguyên sinh ở tế bào thực vật là do sự thay đổi áp suất trương nước trong tế bào khi tế bào tiếp xúc với các dung dịch có nồng độ khác nhau.

Khi tế bào ở trong dung dịch nhược trương, tế bào sẽ hấp thu nước từ môi trường ngoài qua quá trình nội thẩm. Điều này làm tăng thể tích nước và áp suất trương nước trong tế bào, khiến cho tế bào chất ép vào vách tế bào và duy trì cấu trúc của các mô không phải gỗ.

Tuy nhiên, vách tế bào có vai trò giới hạn sự hấp thu nước của tế bào, để ngăn chặn tế bào phình to quá mức và vỡ tung. Sức căng tế bào sẽ đạt đến một giá trị cân bằng gọi là sức căng tối đa. Sự cân bằng này giúp thực vật đứng thẳng và mọc cao khi được cung cấp đủ nước.

Ngược lại, khi tế bào ở trong dung dịch ưu trương, tế bào sẽ mất nước ra môi trường ngoài qua quá trình khuếch tán. Điều này làm giảm thể tích nước và áp suất trương nước trong tế bào, khiến cho tế bào chất rời xa vách tế bào và gây ra hiện tượng mềm nhũn. Thực vật có các biện pháp để ngăn ngừa sự mất nước quá độ, như lỗ khí và lớp sáp trên lá cây.

Tuy nhiên, nếu quá trình mất nước kéo dài thì co nguyên sinh sẽ xảy ra: khoảng không giữa vách tế bào và màng tế bào sẽ hình thành do chất nguyên sinh co rút. Nếu tiếp tục mất nước, cả vách tế bào cũng sụp đổ và gây ra hiện tượng tóp bào. Co nguyên sinh có thể phục hồi được nếu đưa tế bào vào dung dịch nhược trương.

Ở tế bào động vật, khi bị mất nước do đặt trong dung dịch ưu trương, tế bào sẽ co lại và hình thành các nếp nhăn lồi lõm trên bề mặt. Đây là hiện tượng co nguyên sinh răng cưa, do phần chất lỏng bên trong tế bào thoát ra ngoài qua quá trình khuếch tán, khiến cấu trúc tế bào sụp đổ.

Co nguyên sinh răng cưa chỉ xảy ra trong những điều kiện khắc nghiệt và rất hiếm gặp trong tự nhiên. Thường thì người ta thực hiện co nguyên sinh răng cưa một cách nhân tạo trong phòng thí nghiệm, bằng cách dùng các thực vật thuộc chi Elodea hay các tế bào biểu bì hành tây làm đối tượng thí nghiệm. Nguyên sinh chất của chúng có màu sắc nên dễ quan sát hiện tượng co nguyên sinh răng cưa mà không cần nhuộm tế bào.

Tùy theo hình dạng khoảng không giữa màng tế bào và vách tế bào, co nguyên sinh răng cưa có thể chia thành hai loại: co nguyên sinh lồi và co nguyên sinh lõm. Co nguyên sinh lõm có thể phục hồi được nếu đặt tế bào trở lại trong dung dịch nhược trương, nhưng co nguyên sinh lồi thì không. Lý do là vì tế bào đã co rút quá lâu do mất nước và không thể trở lại trạng thái ban đầu.

Thí nghiệm Quan Sát Tế Bào Hành Tím Dưới Kính Hiển Vi

Mẫu vật : củ hành tía

Đảm bảo 2 yêu cầu:

• Kích thước tế bào tương đối lớn.

• Dễ tách lớp biểu bì ra khỏi lá.

Dụng cụ và hoá chất

  • Kính hiển vi quang học, Lam kính, lamen (lá kính).
  • Dao lam, kim lưỡi mác, ống nhỏ giọt, giấy thấm.
  • Nước cất, dung dịch muối 8%

Quan sát hiện tượng co và phản co nguyên sinh ở tế bào biểu bì lá cây

  • Dùng dao lam tách lớp biểu bì cho lên phiến kính đã nhỏ sẵn 1 giọt nước cất
  • Đặt lá kính lên mẫu. Hút nước xung quanh bằng giấy thấm.
  • Quan sát dưới kính hiển vi (quan sát ở x10 sau đó là x40).
  • Vẽ các tế bào biểu bì bình thường và các tế bào cấu tạo nên khí khổng quan sát được.
  • Lấy tiêu bản ra khỏi kính. Nhỏ dung dịch muối vào mẫu, dùng giấy thấm phía đối diện.
  • Quan sát dưới kính hiển vi (quan sát ở x10 sau đó là x40).
  • Vẽ các tế bào đang bị co nguyên sinh chất quan sát được.

Tiến hành:

  • Ban đầu tế bào được ngâm trong nước cất → nước thấm vào tế bào → tế bào trương nước → khí khổng mở ra.
Giải Thích Hiện Tượng Co Nguyên Sinh
Giải Thích Hiện Tượng Co Nguyên Sinh
  • Khi cho dung dịch muối vào tiêu bản, môi trường bên ngoài trở lên ưu trương → nước thấm từ tế bào ra ngoài → tế bào mất nước → tế bào co lại, lúc này màng sinh chất tách khỏi thành tế bào → hiện tượng co nguyên sinh → khí khổng đóng.
Giải Thích Hiện Tượng Co Nguyên Sinh
Giải Thích Hiện Tượng Co Nguyên Sinh

Các dạng co trong quá trình co nguyên sinh:

Giải Thích Hiện Tượng Co Nguyên Sinh
Giải Thích Hiện Tượng Co Nguyên Sinh

Thí nghiệm phản co nguyên sinh và việc điều khiển sự đóng mở khí khổng

  • Khi cho thêm nước cất vào tiêu bản → môi trường ngoài nhược trương → nước lại thấm vào trong tế bào → tế bào từ trạng thái co nguyên sinh trở lại trạng thái bình thường (phản co nguyên sinh) → khí khổng mở.
Giải Thích Hiện Tượng Co Nguyên Sinh
Giải Thích Hiện Tượng Co Nguyên Sinh

Kết luận:

  • Khí khổng đóng hay mở phụ thuộc vào lượng nước trong tế bào.

+ Tế bào no nước (trương nước) ⇒ lỗ khí mở.

+ Tế bào mất nước ⇒ lỗ khí đóng.

  • Điều khiển sự đóng mở của khí khổng thông qua điều chỉnh lượng nước thẩm thấu vào trong tế bào.

Trên đây là những thông tin và kiến thức liên quan đến câu hỏi Giải Thích Hiện Tượng Co Nguyên Sinh. Truongkinhdoanhcongnghe hi vọng bài viết hữu ích với bạn.

Related Articles

Back to top button